Wyrok Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie z dnia 21 stycznia 2016 r., sygn. akt V SA/Wa 3612/15
W dniu 21 stycznia 2016 r. Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie (WSA), uwzględnił w całości skargę przygotowaną i wniesioną przez Kancelarię Prawną Żydek & Pliszka w imieniu jednego z klientów - grupy producentów rolnych, utworzonej dla produktu jaja ptasie. W konsekwencji WSA uchylił w całości zaskarżoną decyzję Prezesa ARiMR i poprzedzającą ją decyzję Dyrektora OR ARiMR.
W rozpoznawanej sprawie organy Agencji Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa zakwestionowały sposób sprzedaży i wprowadzenia na rynek produktów nabywanych przez grupę producentów od swoich członków (wspólników). Organy zakwestionowały fakt, że ponad 50 % produktów zakupionych od członków grupy zostało sprzedanych do odbiorcy działającego jako spółka z ograniczoną odpowiedzialnością, w której udziały posiadają niektórzy członkowie grupy oraz zasiadają w zarządzie spółki będącej odbiorcą produktów.
ARiMR argumentowała, że sprzedaż produktów do takiego podmiotu należy kwalifikować jako sprzedaż do podmiotu będącego członkiem grupy producentów rolnych (z uwagi na powiązania osobowe) i wartość tej sprzedaży nie może stanowić podstawy naliczenia pomocy finansowej w ramach działania „Grupy producentów rolnych” objętego PROW 2007 – 2013, gdyż takie działanie grupy narusza § 8 ust. 1 oraz § 7 ust. 2 pkt. 1 lit. c rozporządzenia Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi z dnia 20 kwietnia 2007r. w sprawie szczegółowych warunków i trybu przyznawania pomocy finansowej w ramach działania „Grupy producentów rolnych” objętej Programem Rozwoju Obszarów Wiejskich na lata 2007-2013 (Dz.U. Nr 81, poz. 550). Dodatkowo ARiMR podnosiła, że sprzedaż dokonywana do wskazanej wyżej spółki nie stanowi wprowadzenia produktów na rynek, co jest jednym z celów działalności grupy producentów rolnych, w konsekwencji czego beneficjent nie realizuje celu określonego w art. 35 ust. 1 lit b) rozporządzenia Rady (WE) nr 1698/2005 z dnia 20 września 2005r. w sprawie wsparcia rozwoju obszarów wiejskich przez Europejski Fundusz Rolny na rzecz Rozwoju Obszarów Wiejskich (Dz. Urz. WE L 277/1 Nr 277, poz. 1 ze zm.).
W przygotowanej przez Kancelarią skardze oraz podczas rozprawy sądowej przed WSA przedstawiono obszerną argumentację prawną, z której wynikało, że sposób sprzedaży produktów, ich wprowadzania na rynek oraz kanały dystrybucji (odbiorcy) nie naruszają przepisów regulujących funkcjonowania grup producentów rolnych, zaś grupie producentów rolnych należna jest pomoc finansowa we wnioskowanej kwocie. Wojewódzki Sąd Administracyjny, uchylając zaskarżoną decyzję Prezesa ARiMR i poprzedzającą ją decyzję Dyrektora OR, podzielił stanowisko Kancelarii.
W uzasadnieniu wyroku z dnia 21 stycznia 2016 r., sygn. akt V SA/Wa 3612/15 WSA wskazał, m. in. że w ocenie sądu niedopuszczalna jest w tym wypadku rozszerzająca interpretacja tego przepisu, gdyż nie ma ona umocowania w jednobrzmiącym przepisie. Gdyby ustawodawca chciał, aby nie wliczać sprzedaży (do rocznej sprzedaży netto) podmiotowi nie będącemu członkiem grupy ale będącym z tym członkiem grupy spokrewnionym lub przez takiego członka utworzonym (osoba prawna), to takie ograniczenie zawarłby w określonym przepisie. Jednakże takich ograniczeń prawodawca zarówno krajowy, jak i tym bardziej unijny nie ustanowił. Nie można zatem w drodze rozszerzającej wykładni takich ograniczeń narzucać. Należy tym samym podkreślić, że z treści § 8 ust. 1 rozporządzenia nie wynika zakaz zbywania produktów przez grupę na rzecz innego podmiotu (osoby prawnej) utworzonego przez niektórych członków obecnej Grupy. Z treści wskazanego przepisu wynika tylko, że wysokość udzielanej pomocy finansowej dla grupy producentów rolnych jest ustalana na podstawie rocznych przychodów netto sprzedaży produktów tej grupy, jeżeli zostały wytworzone w gospodarstwach członków grupy oraz sprzedane odbiorcom, którzy nie są członkami tej grupy. Wcześniejsze utworzenie nabywcy produktów grupy (przed zawiązaniem Grupy), przez także (ale nie tylko) niektórych członków grupy nie może być utożsamiane z przynależnością takiego nabywcy do grupy producenckiej, jeżeli prowadzi on samodzielną działalność gospodarczą. Przyjęcie szerokiego rozumienia członka grupy producenckiej i objęcie tym pojęciem także odrębnych podmiotów prawnych, byłoby sprzeczne z konstytucyjną zasadą swobody działalności gospodarczej, bo ograniczałoby tę swobodę w zawieraniu umów handlowych. Oczywiście ograniczenie tej swobody może mieć miejsce, ale musi wynikać z ustawy, a nie być konsekwencją wykładni prawa, zwłaszcza rozporządzenia.(…) Również wskazywanie przez Prezesa ARiMR, że powyższe dwa podmioty posiadają taki sam skład zarządu i w ten sposób mogą wywierać określone wpływy jeden podmiot na drugi oraz, że mają ten sam adres, to samo w sobie nie ma znaczenia dla sprawy. Przepisy bowiem nie zabraniają takich praktyk (V SA/Wa 3612/15).
